Thơ chúc Tết của Bác Hồ

thơ Bác là những lời chúc tốt đẹp đầu năm theo truyền thống của dân tộc

Dân tộc ta từ ngàn đời, cứ mỗi ngày năm mới đến, mọi người đều giành cho nhau những lời chúc tốt đẹp, an lành, hạnh phúc, cầu mong cho người thân của mình được an khang, thịnh vượng. Để có được những điều hạnh phúc và tốt đẹp ấy, Bác Hồ chúc đồng bào chiến sĩ ta bằng cách nhìn xa, trông rộng, gắn thắng lợi cách mạng Việt Nam với cách mạng thế giới. Bài thơ chúc Tết Xuân Nhâm Ngọ 1942, Bác viết:

“Năm cũ qua rồi, chúc năm mới
Chúc phe xâm lược sẽ diệt vong!
Chúc phe dân chủ sẽ thắng lợi!
Chúc đồng bào ta đoàn kết mau!
Chúc Việt Minh ta càng tấn tới!
Chúc toàn quốc ta trong năm này
Cờ đỏ ngôi sao bay phấp phới”.

Những lời chúc cụ thể, cổ vũ nhân dân ta trong bài thơ chúc Tết Xuân Kỷ Hợi 1959, Bác viết:

“Chúc đồng bào năm mới,
Đoàn kết thi đua tiến tới
Hoàn thành kế hoạch ba năm
Thống nhất nước nhà thắng lợi”.

Thơ chúc Tết của Bác không chỉ là chúc mừng thắng lợi mà còn chỉ ra để có thắng lợi ấy, nhân dân, chiến sĩ phải đoàn kết, kiên trung:

“Thành đồng miền Nam vững bền mạnh mẽ
Cả nước một lòng, hăng hái tiến lên
Thống nhất nước nhà, Bắc Nam vui vẻ”.

Khi miền Bắc mở rộng phong trào thi đua lao động sản xuất vì miền Nam ruột thịt, bài thơ Xuân chúc Tết Nhâm Dần 1962, Bác chúc:

“Chúc miền Bắc thi đua phấn khởi
Bốn mùa hoa Duyên – hải, Đại – phong
Chúc miền Nam đấu tranh tiến tới
Sức triệu người hơn sóng biển đông”.

Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp càng ác liệt, gay go, càng gần tới thành công. Để cổ vũ lòng tin chiến sĩ, đồng bào, Bác viết trong bài thơ Xuân Tân Mão 1951 bằng những lời chỉ dẫn cụ thể:

“Xuân này kháng chiến đã năm xuân
Nhiều xuân thắng lợi càng gần thành công.
Toàn dân hăng hái một lòng
Thi đua chuẩn bị tổng phản công kịp thời”.

Đoàn kết một lòng vì sự nghiệp lớn lao của đất nước là tứ thơ xuyên suốt các bài thơ chúc Tết của Người. Bởi vì đó là sức mạnh quyết định mọi thắng lợi. Bài thơ chúc Tết Xuân Bính Thân năm 1956 Bác viết:

“Thân ái mấy lời chúc Tết
Toàn dân đoàn kết một lòng
Miền Bắc thi đua xây dựng
Miền Nam giữ vững thành đồng”.

thơ chúc Tết của Bác luôn lạc quan, thôi thúc, cổ vũ lòng người tin tưởng vào tương lai, sẵn sàng đoàn kết, phấn đấu cho thắng lợi cuối cùng.

Mặc dù những ngày đầu kháng chiến gian khổ, năm 1946, Bác lạc quan tin tưởng:

“Bao giờ kháng chiến thành công
Chúng ta cùng uống một chung rượu đào
Tết này ta tạm xa nhau
Chắc rằng ta sẽ Tết sau sum vầy”.

Thống nhất đất nước là khát vọng của Hồ Chí Minh, của toàn dân ta, cho nên trong thơ chúc Tết của Người luôn được kết bằng thắng lợi, bằng mục tiêu hoà bình, thống nhất, độc lập, tự do. Bác Hồ viết:

“Quyết chí bền gan phấn đấu
Hoà bình thống nhất thành công”.

Đặc biệt bài thơ chúc Tết Xuân Giáp Thìn 1964 Bác cổ vũ đồng bào đoàn kết ruột thịt Bắc Nam, sự gắn bó Nam Bắc như cội với cành, cho nên đoàn kết thống nhất là quy luật dẫn tới thành công:

“Bắc – Nam như cội với cành
Anh em ruột thịt đấu tranh một lòng
Rồi đây thống nhất thành công
Bắc – Nam ta lại vui chung một nhà”.

Đặc biệt chúng ta hầu như ai cũng thuộc bốn câu thơ hào hùng, sảng khoái, tràn đầy tin tưởng với đường lối chỉ đạo rất cụ thể, rõ ràng trong lời chúc của Bác Xuân 1968:

“Xuân này hơn hẳn mấy xuân qua
Thắng trận tin vui khắp mọi nhà
Nam Bắc thi đua đánh giặc Mỹ
Tiến lên
Toàn thắng ắt về ta”.

Nghe bài thơ xuân năm ấy, ai ai cũng xúc động, vui mừng phấn khởi, tràn đầy niềm tin, tạo ra sức mạnh mới để giành toàn thắng về ta.

Cùng với đó là bài thơ Xuân 1969 của Người làm cho cả nước vui mừng trước những thắng lợi dồn dập của miền Nam. Đặc biệt bài thơ này Bác chỉ ra mục tiêu chiến lược là đánh cho Mỹ cút, Ngụy nhào. Điều đó nay đã trở thành hiện thực:

“Năm qua thắng lợi vẻ vang
Năm nay tiền tuyến chắc càng thắng to
Vì độc lập, vì tự do
Đánh cho Mỹ cút, đánh cho Ngụy nhào
Tiến lên chiến sĩ, đồng bào
Bắc – Nam sum họp xuân nào vui hơn”.

Sở dĩ như vậy là vì Bác không phải làm thơ để mà làm thơ mà thơ xuân chúc Tết của Bác với mục đích cổ vũ lòng người, thúc giục cả toàn quân, dân tộc với lòng tin đầy sức xuân, trào dâng nhiệt huyết quyết tâm đánh tan mọi kẻ thù, vượt qua mọi trở ngại để chiến thắng.

Thơ chúc Tết của Bác là tâm hồn, là khí phách của một con người cả cuộc đời hiến dâng cho hạnh phúc thực sự của dân, của nước. Người lo bằng cái lo của hàng chục triệu dân, vui bằng cái vui của cả dân tộc. Người thương dân thật sự, quý dân thật sự, tôn trọng dân thật sự và vì dân thật sự nên đã kết tinh thành tâm hồn nhà lãnh tụ hoà quyện với chất nghệ sĩ của dân, do dân, vì dân thật sự. thơ xuân chúc Tết của Người mãi mãi là niềm tự hào, niềm tin của chúng ta . Những bài thơ chúc Tết của Bác đã thể hiện đường lối, chủ trương lớn mang ý nghĩa chiến lược của cách mạng, phản ánh những nhiệm vụ của dân tộc ở từng thời điểm lịch sử của đất nước. Hiện nay chúng ta đang học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, chúng ta tìm thấy trong những tứ thơ chúc Tết của Người nhiều bài học lớn, sâu sắc, cổ vũ chúng ta đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.

Sưu tầm

Trong tập 22 bài thơ chúc Tết của Chủ tịch Hồ Chí Minh từ năm 1942-1969